کاربردهای نظامی اینترنت اشیا

در حال حاضر اینترنت اشیا در مراکز غیر نظامی گسترده ای در سراسر جهان برای اهداف گوناگون نظیر صنایع هوشمند ، حمل و نقل هوشمند و ساختمان های هوشمند مورد استفاده قرار گرفته است. اما کاربردهای نظامی اینترنت اشیا چیست؟  با توجه به اینکه IoT از پتانسیل کافی برای حضور فراگیر در انواع محیط ها از جمله محیط های نظامی برخوردار است در این مقاله قصد داریم به کاربردهای نظامی اینترنت اشیا بپردازیم.

انتظار می رود تجهیزات نظامی جدید به طور فزاینده ای با قابلیت های پردازش و ارتباطات مسلح شوند. البته برای دستیابی به یکپارچگی کامل ، نیاز است که سازوکارهای امنیتی مربوطه ، سازگاری پروتکل و خاصیت مقیاس پذیری آن فراهم شود.  بنابراین در آینده کشورهای پیشرفته می توانند از تمام مزایای فناوری اینترنت اشیا در حوزه نظامی نیز برخوردار شوند. البته این فناوری جدید چالش های سازمانی و امنیتی هم با خود به همراه می آورد که هم فرصت و هم موانعی را به وجود خواهد آورد. در ادامه این مطلب به این فرصت ها و چالش ها اشاره خواهیم کرد.

اینترنت اشیاء نظامی (IoMT یا  IoBT) چیست؟

اینترنت اشیاء نظامی (IoMT) طبقه ای از اینترنت اشیا برای عملیات های رزمی و جنگی است. مفهوم IoMT تا حد زیادی با این ایده هدایت می شود که نبردهای نظامی آینده تحت تسلط اطلاعاتی ماشین ها و جنگ های سایبری خواهد بود و به احتمال زیاد در محیط های شهری اتفاق می افتد. با گذشت زمان ، چندین اصطلاح مختلف برای توصیف استفاده از فناوری IoT برای شناسایی ، نظارت بر محیط زیست ، جنگ بدون سرنشین و سایر اهداف جنگی معرفی شده است.

اینترنت اشیاء دارای کاربردهای نظامی بسیار قوی است که می تواند کشتی ها ، هواپیماها ، تانک ها ، هواپیماهای بدون سرنشین ، سربازان و پایگاه های عملیاتی را در یک شبکه منسجم متصل کند. این ویژگی باعث افزایش آگاهی موقعیتی ، ارزیابی ریسک و زمان پاسخ می شود.

به گفته محققان یکی از عناصر اصلی در IoBT / IoMT محاسبات لبه ای قوی است که از عناصر بیومتریک ، سنسورهای محیطی و سایر دستگاه های متصل برای ارسال و دریافت سریع اطلاعات استفاده می کند و به کادر نظامی این امکان را می دهد تا در موقعیت های بالقوه خطرناک در میدان نبرد پاسخ دهند.

برای مثال در اینترنت اشیاء نظامی (IoMT) دستگاه های سنجشی و محاسباتی توسط سربازان پوشیده می شود و یا در لباس های رزمی آنها نظیر کلاه ایمنی تعبیه شده است. در این صورت سیستم های تسلیحاتی و سایر تجهیزات قادر به دستیابی به انواع داده های استاتیک و بیومتریک های پویا مانند صورت ، عنبیه ، فضای اطراف چشم ، اثر انگشت ، ضربان قلب ، راه رفتن ، حرکات و بیان صورت هستند.

کاربردهای نظامی اینترنت اشیا

اینترنت اشیاء در صنایع نظامی شامل طیف وسیعی از دستگاه هایی می شود که دارای توانایی های مختلف از طریق رابط های مجازی یا سایبری هستند که در سیستم ها ادغام شده اند.  این دستگاه ها شامل مواردی مانند حسگرها ، وسایل نقلیه ، روبات ها ، پهپادها ، دستگاه های پوشیدنی برای انسان ، بیومتریک ، مهمات ، زره پوش ، سلاح و سایر فناوری های هوشمند می شوند. به طور کلی ، می توان کاربردهای نظامی اینترنت اشیا را در یکی از چهار دسته زیر طبقه بندی کرد:

• دستگاه انتقال داده:

دستگاه متصل به یک شی فیزیکی است که به طور غیر مستقیم آن را به شبکه ارتباطی بزرگتر متصل می کند.

• دستگاه ضبط داده:

دستگاه ریدر / رایتر (خواننده-نویسنده) که قادر به تعامل با اشیاء فیزیکی است.

• دستگاه حسگر و فعال کننده:

وسیله ای است که می تواند اطلاعات مربوط به محیط اطراف را شناسایی یا اندازه گیری کند و آن را به یک سیگنال الکترونیکی دیجیتال یا یک عمل جسمی تبدیل کند.

• دستگاه عمومی:

دستگاهی است که قابلیت پردازش اطلاعات و ارتباطات دارد و می تواند اطلاعات را با شبکه بزرگتر تبادل کند. [۱]

کاربردهای نظامی اینترنت اشیا در جنگ الکترونیک

کاربردهای نظامی اینترنت اشیا شامل شبکه ای از سنسورها ، پوشیدنی ها و دیگر دستگاه های IoT است که از محاسبات ابری و لبه ای برای ایجاد یک نیروی جنگ منسجم استفاده می کند. با توجه به پیشرفت های صورت گرفته در خصوص کاربرد اینترنت اشیا در صنایع نظامی ، آگاهی از تمامی تاکتیک های جنگ الکترونیک به منظور شناسایی تهدیدات میدان نبرد و شکست عملیات های الکترونیکی دشمن امری اجتناب ناپذیر برای کشورها محسوب می شود. از این رو ادغام سیستم های اینترنت اشیا همچون سنسورها ، محرک ها و سیستم های کنترل در زیرساخت های نظامی موجود ، می تواند نیروی ارتش را کارآمدتر و مؤثرتر نماید.

باید گفت در جنگ های آینده دیگر سرباز ، تانک و توپ خانه نقش اساسی در نتایج یک جنگ را رقم نمی زند ، بلکه  این دستگاه های هوشمندی همچون  رایانه ها و سامانه های کنترل و فرماندهی نوین هستند که با داشتن توانایی در ایجاد ارتباط و دریافت اطلاعات سرنوشت نهایی جنگ را تعیین می کنند.

فرصت ها و چالش های کاربردهای نظامی اینترنت اشیا

ترکیب دستگاه ها و حسگرهای IoT در پایگاه های نظامی می تواند چندین اثر مثبت داشته باشد. به عنوان مثال:

– غربالگری امنیتی خودکار باعث افزایش ایمنی با کاهش نیروی انسانی می شود.

– شبکه ای از دوربین های امنیتی هوشمند که از طریق سنسورها با کمک اینترنت به محیط اطراف متصل می شوند خطرات امنیتی را به حداقل می رساند.

– مدیریت هوشمندانه منابع به عنوان مثال برق و آب ، ظرفیت و خروجی پایگاه های نظامی را افزایش می دهد در حالی که از رفاه همه افراد در داخل پایگاه نیز محافظت می شود.

– با جمع آوری داده ها از طیف وسیعی از سکوهای نظامی از جمله هواپیماها ، سیستم های تسلیحاتی ، وسایل نقلیه زمینی و خود نظامیان ، ارتش می تواند کارآیی سیستم های اطلاعاتی ، نظارتی و شناسایی آنها را افزایش دهد. این اطلاعات وسیع به نیروهای مسلح این امکان را می دهد تا تهدیدات اصلی را سریع تر و با دقت بیشتری شناسایی کنند.

اما یکی از چالش هایی که اینترنت اشیا در حوزه نظامی می تواند ایجاد کند این است که رهبران دفاعی که مایل به استفاده از IoT  هستند ممکن است با یک چشم انداز پیچیده فن آوری و نظارتی روبه رو شوند که حتی می تواند تهدیدی برای فرصت های پیش روی آنها باشد. چالش های دیگر اینترنت اشیا نظامی نیز به مسائل امنیتی مربوط می شود.

پی نوشت ها:

[۱] https://en.wikipedia.org/wiki/Internet_of_Military_Things